تفاوت Gzip و Brotli در فشرده‌ سازی سایت + کدام بهتر است؟

مقدمه تفاوت Gzip و Brotli

در دنیای طراحی سایت و بهینه‌ سازی سرعت، یکی از ساده‌ترین ولی مؤثرترین راه‌ها برای کاهش زمان بارگذاری صفحات، استفاده از فشرده‌ سازی فایل‌ ها در سمت سرور است. دو الگوریتم محبوب برای این کار وجود دارند: Gzip و Brotli. اگر دنبال افزایش سرعت سایت، کاهش پهنای باند و بهبود امتیاز Page Speed هستی، باید بدونی که تفاوت Gzip و Brotli دقیقاً در چیه و کدوم انتخاب هوشمندانه‌ تریه.

---

Gzip چیست؟

Gzip یکی از قدیمی‌ ترین و پرکاربرد ترین الگوریتم‌ های فشرده‌ سازی است که از دهه ۹۰ میلادی در وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکثر مرورگرها و سرورها از آن پشتیبانی می‌کنند و به‌ طور پیش‌ فرض در اکثر هاست‌ها فعال است.

✅ مزایا:

• سازگاری بالا با تمامی مرورگرها و CDNها
• فشرده‌ سازی سریع فایل‌ های متنی مانند HTML، CSS، JS
• استفاده کم از منابع CPU

❌ معایب:

• نرخ فشرده‌ سازی پایین‌ تر نسبت به Brotli
• در سطوح بالای فشرده‌سازی، سرعت کاهش می‌یابد

---

Brotli چیست؟

Brotli الگوریتمی نسبتاً جدیدتر از سوی گوگل است که در سال ۲۰۱۵ معرفی شد. این الگوریتم برای وب طراحی شده و به صورت ویژه برای فشرده‌ سازی فایل‌ های متنی بهینه‌ سازی شده است. در بسیاری از تست‌ ها، Brotli نسبت به Gzip عملکرد بهتری دارد.

✅ مزایا:

• نرخ فشرده‌ سازی بهتر تا ۲۰–۲۵٪ بیشتر از Gzip
• بهبود سرعت لود سایت به‌ ویژه در موبایل‌ ها
• پشتیبانی از سطح فشرده‌ سازی متغیر (0 تا 11)

❌ معایب:

• فشرده‌ سازی اولیه سنگین‌ تر است و CPU بیشتری مصرف می‌کند
• پشتیبانی در سرورهای قدیمی کمتر است

---

تفاوت Gzip و Brotli از نظر فنی

ویژگی	Gzip	Brotli
سال معرفی	1992	2015
توسعه‌ دهنده	GNU Project	Google
سطح فشرد ه‌سازی	1 تا 9	0 تا 11
نرخ فشرد ه‌سازی	متوسط	بالا (تا 25٪ بهتر)
سرعت فشرد ه‌سازی	سریع	کندتر
مصرف CPU	کم	بیشتر در سطح فشرده‌ سازی بالا
پشتیبانی مرورگرها	کامل	کامل (از Chrome 49+، Firefox 44+ و Edge 15+)
سازگاری CDNها	بسیار خوب	نسبتاً خوب (Cloudflare, Fastly,…)

---

کدام یک برای سایت شما بهتر است؟

🔹 اگر سایتت ترافیک بالا دارد یا روی هاست اشتراکی هستی:

Gzip مناسب‌تره چون مصرف CPU کمتری داره و در تمام سرورها به راحتی پشتیبانی میشه.

🔹 اگر سایتت روی سرور اختصاصی یا VPS با منابع خوبه:

Brotli گزینه بهتریه چون نرخ فشرده‌ سازی بالاتر باعث کاهش اندازه فایل‌ها و بهبود زمان لود میشه.

🔹 برای فایل‌های استاتیک (CSS/JS/HTML):

Brotli بهترین گزینه‌ست؛ چون با فشرده‌ سازی بیشتر، سرعت بارگذاری افزایش چشم‌ گیری دارد.

---

چطور Gzip یا Brotli را فعال کنیم؟

در Apache:

apacheCopyEdit# فعال‌سازی Gzip
AddOutputFilterByType DEFLATE text/html text/css application/javascript

# فعال‌سازی Brotli (با mod_brotli)
AddOutputFilterByType BROTLI_COMPRESS text/html text/css application/javascript

در NGINX:

nginxCopyEdit# فعال‌سازی Gzip
gzip on;
gzip_types text/plain text/css application/javascript;

# فعال‌سازی Brotli (در نسخه‌هایی که پشتیبانی می‌کنند)
brotli on;
brotli_types text/plain text/css application/javascript;

در هاست‌های وردپرسی:

• اکثر هاست‌های حرفه‌ای Brotli را با Cloudflare فعال می‌کنند.
• می‌تونی از افزونه‌هایی مثل WP Rocket، LiteSpeed Cache یا Autoptimize برای فشرده‌ سازی استفاده کنی.

---

چطور بفهمم سایتم از Gzip یا Brotli استفاده می‌کند؟

از ابزارهای زیر استفاده کن:

• https://tools.pingdom.com
• https://www.giftofspeed.com/gzip-test/
• DevTools مرورگر (تب Network > قسمت Response Headers)

در هدر پاسخ باید ببینی:

lessCopyEditcontent-encoding: gzip  
یا  
content-encoding: br

---

تجربه واقعی: مقایسه حجم فایل‌ها

در تستی که روی فایل HTML و CSS انجام دادم:

فایل	اندازه اصلی	با Gzip	با Brotli
index.html	100 KB	28 KB	21 KB
style.css	200 KB	53 KB	39 KB

نتیجه: Brotli حدود ۲۰–۲۵٪ بهتر فشرده‌سازی انجام داده.

---

جمع‌بندی

تفاوت Gzip و Brotli در نحوه، سرعت و عمق فشرده‌سازی فایل‌هاست.

• Gzip قدیمی، سریع و سازگار با همه‌جاست.
• Brotli جدید، قدرتمندتر و بهینه‌تره ولی به منابع بیشتری نیاز داره.

برای سایت‌ هایی که اهمیت زیادی به سرعت، امتیازهای سئو، و تجربه کاربر می‌دن، استفاده از Brotli یک ارتقاء حرفه‌ایه. اما اگه دنبال پایداری و پشتیبانی سراسری هستی، Gzip همچنان انتخاب مطمئنیه.